Medeniyetleri Aşan İnatçılık Basmacılık

Ahşaba Kazınmış Mânânın Kumaş Üzerine Renkli Baskısı

Ahşap kalıplara kenetlenmiş kuvvetli bileklerin kumaşlara basmaktan vazgeçemediği Mardin’in mana yüklü motifleri, tarih-i kadim medeniyetlerin solmayan renkli izleri.

Akad ve Asurlular tarafından icat edildikten 4000 sene sonra dahi bugün torunları Süryaniler tarafından Mardin’de yaşatılmaya devam edilen basmacılık, yerel dildeki ismi ile hetmo, ceviz ağacından oyma ahşap kalıpların yüzlerine kazınmış geleneksel desenlerin renkleri solmayan kök boyalara batırıldıktan sonra pamuklu kumaşlar üzerine simetrik olarak basılması ile icra ediliyor; sanatında inat eden Mardinli basmacılar bir zamanlar Mezopotamya’da hüküm süren kralların elbiselerini süsleyen rengarenk keklik ve çiçek motifleriyle Mardin’in medeniyet masallarını ikonografik bir dilde anlatmaya devam ediyor.

Peki ya sizin şehrinizin inadı ile asırları devirmiş el sanatı hangisi?

Bir Bereket Atlası Tokat Yazması

Pamuk Dokulu Ihlamur Kokulu Örtü

Doğanın türlü güzelliklerinden ilham alınarak süslenir Tokat yazması. O ki, yörenin en renkli sîmâ-yı mücellası.

Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinde Diyar-ı Lahor’da bile yapılamadığını belirttiği, parlaklığını ise altına benzettiği Tokat yazmaları, Osmanlı Devri’nden bu yana boyayı emme özelliği olan ıhlamur ağacından yapılma ahşap kalıplara oyulan motiflerin karakalem ve elvan baskı tekniği ile pamuk bezlere işlenmesiyle üretiliyor; çoğunlukla kırmızı tonların kullanıldığı renklerin ve doğadan ilham alınarak çizilen üzümlü, elmalı, kirazlı, asma yaprağı desenlerinin hakim olduğu yazmalar, şehrin bereket atlasını yüzlerinde taşıyor.

Peki ya sizin şehrinizin bereketini yüzünde taşıyan el işi ürünü ne?